Tarihsel Arka Plan ve Oluşum Süreci
Osmanlı-Venedik savaşları, 1570-1573 yılları arasında Kıbrıs’ta yoğun bir mücadeleye sahne olmuştur. Kıbrıs’ın Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmesinden sonra, adanın Latin Katolik nüfusu üzerinde çeşitli yaptırımlar uygulanmıştır. Osmanlı yönetimi, adadaki Katoliklerin, özellikle de Venedik ve Haçlı donanmalarının Kıbrıs’a yönelmesine neden olabilecek bir tehdit oluşturabileceğinden endişe ediyordu. Bu nedenle, Latin Katolik nüfusuna karşı diğer gruplara göre daha sert bir politika izlenmiş ve ekonomik, sosyal baskılar getirilmiştir.
Katolik nüfusun mülk edinme hakları kısıtlanmış ve birçok kişi, bu baskılar altında yaşama mücadelesi verirken, İslam'ı kabul ederek kendilerini korumayı tercih etmiştir. Bu süreçte, Linobambaki toplumu oluşmuştur. Ancak bu topluluk, dışarıdan bakıldığında Müslüman olarak görünse de, eski Katolik inançlarını gizli bir şekilde sürdürmüş ve bu inançları günlük yaşantılarında yansıtmayı sürdürmüştür.
Günlük Yaşam ve Dini İnançlar
Linobambakiler, Osmanlı döneminde çeşitli avantajlar sağlamış, askerlik hizmeti ve vergi muafiyeti gibi ayrıcalıklardan faydalanmışlardır. Ancak, İslam’ın temel kurallarına uymadıkları, alkol kullanımı ve domuz tüketimi gibi eski alışkanlıklarını sürdürdükleri gözlemlenmiştir. Bu topluluk, Katolik kökenlerinden dolayı bazı köylerin isimlerini, Hristiyan azizlerinin adlarını kullanarak korumuşlardır. Örneğin, köy isimleri arasında Agios Sozomenos (Arpalık), Agios Theodoros (Boğaziçi), Armenochori (Esenköy) gibi isimler yer almaktadır.
Kültürel ve Edebi İzler
Linobambaki toplumu, Kıbrıs Türk toplumu ve edebiyatında da izler bırakmıştır. Bu topluluğun yaşantısı, Kıbrıslı Türk kültürünün ve edebiyatının önemli bir parçası olmuştur. “Gâvur İmam” ve “Hasan Bulliler” gibi destanlarda, Linobambaki topluluğuna dair önemli bilgiler yer almaktadır. Bu destanlar, topluluğun tarihsel ve kültürel bağlamını anlamak için değerli kaynaklar sunar.
İngiliz Gözlemleri ve Modern Yansımalar
İngiliz yazarı W. Hepworth Dixon, 1979’da yayımlanan “British Cyprus” adlı eserinde, Kıbrıs’ın demografik yapısını üç ana gruba ayırmıştır: Türkler, Rumlar ve Linobambakiler. Dixon, Linobambakileri, hem Müslüman hem de Ortodoks Hristiyan olarak tanımlamıştır ve bu topluluğun, Osmanlı döneminde Müslüman olarak görünme zorunluluğu olduğunu ancak eski dini inançlarını gizli olarak sürdürdüğünü belirtmiştir.
Günümüzde Linobambaki
Günümüzde, Linobambaki toplumu, Kıbrıs’taki çeşitli köylerde yaşamaya devam etmektedir.
Linobambaki köyleri, geçmişten günümüze uzanan bu topluluğun mirasını ve kültürel çeşitliliğini yansıtmaktadır. İşte Linobambaki köyleri:
- Agios Sozomenos (Arpalık)
- Agios Theodoros (Boğaziçi)
- Armenochori (Esenköy)
- Ayios Andronikos (Yeşilköy)
- Ayios Iakovos (Altınova)
- Ayios Ioannis (Ayyanni)
- Ayios Khariton (Ergenekon)
- Dali (Dali)
- Frodisia (Yağmuralan)
- Galinoporni (Kaleburnu)
- Kato Arodhes (Aşağı Kalkanlı)
- Tylliria (Dillirga)
- Kornokipos (Görneç)
- Limnitis (Yeşilırmak)
- Louroujina (Akıncılar)
- Melounta (Mallıdağ)
- Platani (Çınarlı)
- Potamia (Bodamya)
- Kritou Marottou (Grit-Marut)
- Vretsia (Vretça)
Bu topluluğun tarihi, kültürel ve sosyal yapısı, adanın zengin kültürel mozağinin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Linobambaki köyleri, bu topluluğun geçmişten günümüze uzanan mirasını ve kültürel çeşitliliğini yansıtmaktadır.
Erhan Arıklı'nın sosyal medya paylaşımı, Linobambaki topluluğunun tarihini ve kültürel mirasını yeniden gündeme getirmiş ve bu topluluğun anlaşılmasına dair ilginç bir tartışma başlatmıştır.
