Köpeklerin özellikle gece daha fazla aktif olması ve saldırganlaşmasından dolayı insanlar köpek saldırılarından korunmak için geceleri veya köpek çeteleşmelerinin olduğu yerlerde gündüzleri de güvenlik açısından dışarı çıkamıyor veya çıksa bile endişe yaşıyor.
Sokaklarda yaşayan başıboş köpekler; insanların, kuş, kedi gibi birçok türün sağlığı için risk oluşturmaktadır. Herhangi bir kontrole sahip olmayan bu köpekler pek çok sıkıntıya sebep olabilir. Baskın bir tür olan köpek, kendi çevresinde başka memeli türünün yaşamasına fırsat vermez.
Bunun yanı sıra; havlama ve uluma sesleri, köpek kavgaları, köpeklerin beslenmesi, bırakılan çiğ et veya başka besinlerin oluşturduğu hijyen ve koku sorunu, köpek idrarı ve dışkısı (toxocariasis) insanları rahatsız ve tedirgin ediyor.
Trafik kazalarına sebep olabiliyor
Köpeklerin ani hareketleri sonucu insanların endişeye kapılarak yola atlaması sonucu veya hızlı akan trafiğin bulunduğu yollarda araçların yola giren köpeğe çarpmamak için yaptığı manevralar sonucunda ölüm, yaralanma ve maddi hasarlı kazalar meydana gelmektedir. Özellikle çocuklar köpeklerin koşması ve havlamalarından korkup zarar verecekleri endişesiyle kaçmak isterken panikleyip yola atlayabiliyor. Bu da istenmeyen kötü sonuçlanan trafik kazalarına sebebiyet veriyor.
Hastalık tehlikesi
Sokak köpeklerinin bulunduğu yerlerde köpeklerden insanlara geçen kuduz, tenya, toksoplazma gondii, tüberküloz, leptospiroz, kılkurdu, saçkıran ve diğer parazit kaynaklı zoonoz hastalıklar[daha sık görülür. Ayrıca aşılanmanın yeterli olmadığı bölgelerde kuduz gibi kesin ölümcül olan hastalıklar gerçekleşmektedir. Zoonoz hastalıkları engellemek için sahipli köpeği yürüyüşe çıkarırken sahibinin köpeğin dışkısını toplama yükümlülüğü de vardır.
Dünya Sağlık Örgütüne göre dünyada 200 milyon civarı sokak köpeği bulunmakta, kuduz hastalığı insanlara %99 oranında kuduz olan köpeklerden geçmekte, her yıl yaklaşık 55.000 insan kuduz sonucu ölmekte, yıllık ortalama 29 milyon insan köpek ısırılması sonucu aşı olmakta ve sadece kuduz ile mücadelede yıllık 8.6 milyar ABD doları para harcanmaktadır. Bunun yanı sıra ısırılma vakalarının %40'ında hedef çocuklardır.
Hijyen sorunları
Köpek dışkısı, oluşturduğu hijyenik olmayan durum ve kötü kokunun ötesinde özellikle tenya, kist hidatik gibi onlarca hastalığa sebep olan parazitler açısından oldukça risklidir. Bu yüzden köpekl dışkılarından yayılabilecek hastalıkları engellemek için sahibinin, kendi köpeğinin dışkısını toplama yükümlülüğü vardır. Ancak sahipsiz olarak sokaklarda yaşayan köpeklerin dışkıları özellikle çocuk oyun alanlarında ciddi bir risk teşkil eder.
Köpek dışkısı gübre olarak kullanılamaz hatta doğaya ve temiz su kaynaklarına endüstriyel kaynaklı kirlilikler kadar zarar vermektedir.
Başıboş köpeklerin bulunduğu yerlerde köpeklerden insanlara geçen kuduz, uyuz, çeşitli parazitler, Toxocara canis ve kist hidatik gibi zoonoz hastalıklar daha yaygındır. Ayrıca, köpeklerin beslenmesi için özellikle çocuk oyun parkları veya yürüme yollarına düzensizce bırakılan mama, çiğ et veya başka besinler, hijyen ve koku sorununun yanı sıra Salmonelloz, tifo gibi hastalıkların yayılmasına sebep olur.
Sosyal çatışma
Başıboş köpeklerin artan popülasyonu sonucu sokak ve doğada başıboş köpekleri besleyen ve köpeklerin yaşam alanının sokaklar olduğunu savunanlar ile başıboş köpeklerin yarattığı güvenlik, hijyen, trafik kazası gibi sorunlardan dolayı sokakta olmaması gerektiğini düşünen kişiler arasında sosyal medya başta olmak üzere çeşitli düzeylerde çatışmalar meydana gelmektedir.
Yetkililerin bir an önce duruma çözüm bulması gerekiyor. Kontrolsüz populasyon artışının önüne geçmek, aşılamaları yapabilmek, uygun yaşam koşulları olan barınaklar oluşturmak gereklidir. Burada özellikle yerel yönetimlere büyük sorumluluk düşmektedir. Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla işbirliği içerisinde, sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlamalı ve eğitim çalışmaları yapmalıdır.
Hayvan bakımevlerine alınan hayvanlardan rehabilite edilen köpekler sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılması gereklidir.
