Sovyetler Birliği'nden ayrıldıktan yaklaşık 35 yıl sonra Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya, komşuları Rusya ve Belarus'la olan elektrik şebekesi bağlantılarına son verdi. Cumartesi günü Rus şebekesinden ayrılan üç ülke, bu hamleyle Avrupa Birliği'ndeki (AB) müttefikleriyle daha fazla yakınlaşırken, yıllardır devam eden enerji bağımlılığını da sonlandırmış oldu.
Baltık ülkeleri bugün itibarıyla Avrupa enerji sistemi ile birleşiyor.
Petrol ve doğalgaz zengini Rusya ile elektrik bağlarının koparılması jeopolitik ve sembolik bir önem taşıyor.
Bu yöndeki çalışmalar, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in üç yıl önce askerlerine Ukrayna'yı işgal etme emri vererek, Moskova'nın AB ile ilişkilerine darbe vurmasının ardından hız kazandı.
Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, "Bu, Rusya ve Beyaz Rusya enerji sistemine olan bağımlılığımızın kalan son unsurundan fiziksel olarak kopuş anlamına geliyor," dedi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve diğer üst düzey yetkililerin pazar günü Vilnius şehir merkezinde özel olarak yapılmış 9 metre yüksekliğindeki bir saatin Baltık ülkelerinin Rusya ile olan elektrik bağlarının son saniyelerini saydığı bir törene katılmaları bekleniyor.
Üç Baltık ülkesini Rusya ve Belarus'a bağlayan 16 elektrik hattı, Baltık Denizi'ndeki su altı kabloları da dahil olmak üzere AB'nin geri kalanına bağlayan yeni bir şebeke oluşturulurken yıllar içinde söküldü.
Cumartesi günü Baltık ülkelerini Rusya, Belarus ve AB üyeleri Polonya ve Litvanya ile deniz arasında sıkışmış bir Rus eksklavı olan Rusya'nın Kaliningrad bölgesine bağlayan kalan tüm iletim hatları teker teker kapatılacak.
Ardından 24 saat boyunca Baltık Güç Sistemi "ada işletim modu" olarak adlandırılan bir modda tek başına çalışacak.
Ertesi gün, güç sistemi Finlandiya, İsveç ve Polonya ile çeşitli bağlantılar aracılığıyla Kıta Avrupası ve İskandinav şebekeleriyle birleşecek.
Rusya ve Belarus ile 1,633 kilometre uzunluğunda sınıra sahip olan üç Baltık ülkesi, Temmuz ayında Moskova ve Minsk'i bağlantı kesme planı hakkında resmi olarak bilgilendirdi.
Önceden haber verilmesine rağmen Baltık ülkeleri eski Sovyet ortaklarından gelebilecek olası bir tepkiye karşı tetikte bekliyor.
Bölgedeki bazı ülkeler ihtiyati tedbirler almaya başladı. Estonya'nın kamu yayıncısı ERR jeneratör satışlarının arttığını bildirdi.
Rusya'dan ayrıldıktan sonra Finlandiya, İsveç ve Polonya üzerinden sağlanan elektrik ağına bağlandı
Baltık ülkeleri, onlarca yıldır kendilerine elektrik sağlayan Rusya'dan ayrıldıktan sonra Finlandiya, İsveç ve Polonya üzerinden sağlanan elektrik ağına bağlandı.
Letonya, Estonya ve Litvanya'nın Avrupa elektrik sistemine katılımı Pazar günü düzenlenen bir törenle gerçekleşti. Törende, onlarca yıllık bağımlılığın ardından Baltık ülkelerinin elektrik için artık Rusya'ya bağımlı olmamasının önemi vurgulandı.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından 30 yıldan fazla bir süre sonra gerçekleşen bu anlaşma, Baltık ülkelerinin petrol ve gaz zengini Rusya ile olan nihai bağlarını sona erdirdi. Üç ülkenin yanı sıra Avrupa'nın geri kalanı için de bu hamle jeopolitik ve sembolik bir önem taşıyordu.
Cumartesi günü, Rusya, Belarus ve AB üyeleri Polonya ve Litvanya ile deniz arasında sıkışmış olan Rus eksklavı Kaliningrad ile aralarında kalan tüm iletim hatları teker teker kapatıldı. Önce Litvanya'nın başkenti Vilnius'un merkezindeki 9 metre boyunda bir saat son saniyeleri saydı. Litvanya'yı Letonya ve Estonya takip etti.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in yanı sıra Polonya ve Baltık ülkelerinin devlet başkanları da pazar akşamı Vilnius'ta düzenlenecek törene katılacaklardı.
Hepsi NATO üyesi olan Baltık ülkeleri, 1990 yılında SSCB'den bağımsızlıklarını ilan etmelerinden bu yana Rusya ile sık sık zorlu ilişkiler yaşadı ve Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı geniş çaplı işgali üzerine ilişkiler yeni bir dibe vurdu.
Baltık ülkelerini Rusya ve Belarus'a bağlayan 16 elektrik hattı, Baltık Denizi'ndeki su altı kabloları da dahil olmak üzere AB'nin geri kalanına bağlayan yeni bir şebeke oluşturulurken geçtiğimiz yıllarda söküldü.
Rusya ve Belarus ile 1,633 kilometre uzunluğunda sınıra sahip olan üç Baltık ülkesi, herhangi bir düşmanca tepkinin önüne geçmek için 2024 yılında Moskova ve Minsk'i elektrik ağından ayrılma planından haberdar etti.
