Makine Mühendisleri Odası, KIB-TEK santrallerinde yaşanan ciddi sorunlara dair kapsamlı bir açıklama yaptı. Oda Başkanı Ayer Yarkıner, KIB-TEK'in elektrik arz güvenliğini sağlamak için daha dikkatli ve kamu yararına uygun kararlar alması gerektiğini belirtti. Yarkıner, son dönemde artan arızaların, KIB-TEK'in yönetimindeki hatalar ve usulsüz uygulamalar nedeniyle yaşandığını ifade etti. Açıklamada, santrallerdeki arızaların sebeplerinin usulsüz yakıt tedariki, usulsüz bakım anlaşmaları, usulsüz sigortalama ve yasal olmayan sözleşmeler olarak sıralandığı belirtildi.
Yarkıner, özellikle tedarik edilen yakıtın makine operasyonlarına olumsuz etkileri ve üretim performansını düşürdüğünü vurguladı. Uygunsuz yakıtın, makinelerde erken aşınma ve çevre ile insan sağlığı açısından ciddi riskler yarattığını ifade etti. Bu sorunların çözümü için detaylı analizlerin yapılması gerektiğini ve müteakip olarak doğru bakım yöntemlerinin belirlenmesi gerektiğini söyledi. Oda, bu konuda talep edilmesi durumunda teknik destek verebileceğini açıkladı.
Santrallerin bakım ve onarımlarının, EÜAŞ tarafından yapılmasının, KIB-TEK'in mal varlığının korunmasını zayıflattığını ve teknik denetimlerin yetersiz olduğunu belirtti. EÜAŞ tarafından taşeron firmalara yaptırılan bakımların teminat ve garanti eksiklikleri nedeniyle sorunlar yaşandığını vurguladı. Özellikle 2019-2020 yıllarında EÜAŞ tarafından bakım-onarım garantisi altında olan bir makinenin ana milinin kırılması gibi ciddi hasarların meydana geldiğini, bu hasarın normal aşınma veya yıpranma kaynaklı olmadığını belirtti. Hasar gören makinenin uzun süre hizmet dışı kalmasının maliyetinin 25-30 milyon dolar civarında olduğunu ve sigorta tarafından karşılanmadığını açıkladı. Yarkıner, bu tür hatalı yakıt tedarikleri ve bakım anlaşmalarının sonlandırılması gerektiğini ve ilgili kişilerin kamu zararını karşılaması gerektiğini ifade etti.
Ayrıca, Kalecik III projesinin kamu yararına olup olmadığını sorguladı ve bu projeye ilişkin ihale yasasının ihlal edilip edilmediğinin denetlenmesi gerektiğini belirtti. Başbakan’a bu konularla ilgili bilgi verilmesi gerektiğini ve sürecin yargıya taşındığını duyurdu. AKSA'nın sözleşme gereği sağladığı elektrik kapasitesinin yetersiz olduğunu ve kabul muayenesi yapılmadan kira bedelinin ödendiğini ifade etti. Bu konuda şeffaflık sağlanması ve gereksiz maliyetlerin önüne geçilmesi gerektiğini söyledi.
Yarkıner, elektrik arzındaki sorunların çözümü için acil olarak makinelerin durdurulması ve hasar tespitinin yapılması gerektiğini belirtti. Ayrıca, KIB-TEK'in tedarik ve bakım ihtiyaçlarının yasal zeminde ve üretici standartlarına uygun olarak yapılmasının sağlanması gerektiğini vurguladı. Yönetim Kurulu'nun yakıt, bakım ve AKSA sözleşmelerinin yasaya uygunluğunu araştırması ve eksikliklerin giderilmesi için gerekli soruşturmaların yapılması gerektiğini söyledi. KIB-TEK'in mali ve envanter muhasebesinin uygunluk denetiminin yapılması ve fahiş fiyatların önlenmesi için gerekli adımların atılması gerektiğini belirtti.
Son olarak, MMO'nun usulsüzlüklerle ilgili olarak hukuki süreç başlatacağı ve gerekli belgeleri toplayarak polise şikayette bulunacağı duyuruldu. Ayrıca, Peak değerler için fosil yakıt santral montajının durdurulması ve yenilenebilir enerji projelerine öncelik verilmesi gerektiği ifade edildi. KIB-TEK’in GES kurulumu ve diğer enerji projeleriyle ilgili protokollerin gözden geçirilmesi ve Başbakan tarafından iptal edilmesi gerektiği vurgulandı. MMO, elektrik arz güvenliğinin iyileştirilmesi için her türlü desteği sunmaya hazır olduklarını belirtti.
