“Konfor alanından” kolay kolay çıkmak istemeyen bireylerle temas kurarak onları sporun birleştirici ve dönüştürücü gücüne inandırmak mümkün.
Ülkemizde engelli sporların tüm branşlarını bünyesinde barındıran Engelliler Spor Federasyonu, kurulduğu 1996 yılından bu yana onlarca engelli bireyin hayatına dokundu ve dokunmaya da devam ediyor.
Engelli bireylerin hayatlarını “siyahtan beyaza döndüren” sporlar sayesinde engelli bireyler yurtdışında da ülkemizi temsil ediyor, uluslararası alanda ülkemizin görülebilmesine olanak sağlıyor.
KIBRIS’a konuşan Engelliler Spor Federasyonu Başkanı Ahmet Akdeniz, 400-500 bin nüfuslu bir ülkenin sporcularının, nüfusu 85-90 milyonlarda olan bir ülkenin takımında yer almasının çok önemli olduğunu belirterek, Türkiye Basketbol Federasyonu’nda da, Avrupa Federasyonu’nda da yönetici pozisyonunda olan Kıbrıslı sporcular olduğunu söyledi.
“1996 yılında kuruldu”
Engelliler Spor Federasyonu Başkanı Ahmet Akdeniz, federasyonun 1996 yılında kurulduğunu ifade ederek,
1982 yılında Mustafa Çelik’in geçirdiği bir trafik kazası sonucu tedavi amacıyla gittiği İngiltere’den esinlendiğini anlattı: “İngiltere’de rehabilitasyon aşamasında tekerli sandalye basketbolunu görüyor ve ülkeye döndükten sonra 1991 yılında 5-6 arkadaşıyla çalışmaya başlıyorlar. İlk olarak hastaların hastanede kullandığı sandalyelerle çalışmaya başlıyorlar. Daha sonra Mustafa Çelik, Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı oluyor ve 1992 yılında takımı, derneğin çatısı altına alıyor. Böylece ilk olarak “Özürlüler” Spor Federasyonu olarak kurulup daha sonra Engelliler Spor Federasyonu olan federasyonumuz, 1996 yılında – ülkemizdeki 33 spor federasyonundan biri oluyor.”
“Engelli sporların tüm branşları bünyemizde”
Akdeniz, diğer federasyonların her birinin, bir branşın federasyonu olurken, Engelliler Spor Federasyonu’nun engelli sporların tüm branşlarını bünyesinde barındırdığını ifade ederek, hali hazırda tekerlekli basketbol takımı, havalı tabanca ve havalı tüfek takımı kurduklarını bunun dışında ise yol koşusu, yüzme ve masa tenisi branşı olduğunu ifade etti. Diğer federasyonlarla da işbirliği yapmaya devam ederek sporculara destek olmak için çalışmalarını sürdürdüklerini kaydeden Akdeniz, bu kapsamda yürüttükleri bazı çalışmaları şöyle anlattı:
“Cimnastik Federasyonu ile yaptıkları bir iş birliği sayesinde down sendromu ve otizmli çocuklar için spor altyapısı oluşturmak için çalışmalar yapıyoruz. Görme ve işitme engelli bireylerin yapabildikleri spor branşları için de derneklerle, engelli sivil toplum örgütleri ile temasımız var. Onlarla istişare ederek onları da sporun içerisine dahil etmek için çalışıyoruz. Atletizm Federasyonu ile de görüşmelerimiz oldu. Vücudundaki el, kol, bacak gibi uzuvlarını kaybeden yani ampüte olan bireyleri de dahil edeceğimiz branşlar var.
“İkna süreci çok önemli”
Akdeniz, federasyonun ana lokomotif branşının tekerlekli sandalye basketbolu olduğunu belirterek, “Engelli bir bireyin siyah olan hayatını beyaza döndürebilecek bir spor. Ancak diğer federasyonlarda mevcut sporcular çocukluk yaşlarında gerek okullarda gerekse okuldan sonra çeşitli kulüplerde faaliyet göstererek o spor dalına yöneliyor ama bizdeki spor dalı okullarda yok” dedi.
Bu nedenle sporcularla ilk olarak çeşitli derneklerden ya da bu alanı görüp duyan insanların yönlendirmesiyle buluştuklarını anlatan Akdeniz, bu noktada engelli sporu için ikna sürecinin çok önemli olduğunu anlattı:
Akdeniz, “Engelli olan bir birey maalesef kendini toplumdan soyutluyor. Bireyin engel durumuna özel, kişinin hayatını kolaylaştıracak sandalyesi, cihazı yoksa, evindeki konfor alanından çıkmayı istemiyor. Bu noktada bizim ikna etme kabiliyetimiz devreye giriyor” şeklinde konuştu.
400’e yakın üye
Akdeniz, bugüne kadar spor yapmış ancak bırakmış kişileri de göz önünde bulundurduklarında 400’e yakın bir üye sayısına sahip olduklarını söyleyerek, bu kişilerin ağırlıklı olarak bedensel engelli bireylerden oluştuğunu dile getirdi. Engelli bireylerin topluma tam ve etkin katılımı için çalışmalar yürüttüklerinin altını çizen Akdeniz, “Spor her bireyin hayatını dönüştürüyor ama engelli bireyin hayatını iki kat dönüştürüyor. Profesyonel olarak bu sporu yapan arkadaşlarımız var ve her sporcunun aylık olarak aldığı belli bir ücret var. Önceden engelli bireyler tedavi, bakım, rehabilitasyon ya da ekonomik nedenlerle ailesine ihtiyaç duyarken bugün engelli bireyler ailesine bakacak seviyeye ulaştı” dedi.
“Türkiye ligine dahil olduk”
Akdeniz, federasyona bağlı tekerlekli basketbol takımı hakkında bilgi vererek “Takımız 17 kişiliktir. Geçmişte yapmış ve bırakmış kişiler de düşünüldüğünde 150-160 kişi olduğundan bahsedebiliriz. Bizim aramızdan seçilmiş arkadaşlarımız şu an hem Türkiye Genç Milli Takımı’nda, hem de Türkiye A Milli Takımı’nda yer alıyor” vurgusu yaptı. 400-500 bin nüfuslu bir ülkenin sporcularının nüfusu 85-90 milyonlarda olan bir ülkenin takımında yer almasının çok önemli olduğunu belirten Akdeniz, Türkiye Basketbol Federasyonu’nda da, Avrupa Federasyonu’nda da yönetici pozisyonunda olan Kıbrıslı sporcular olduğunu açıkladı:
Akdeniz, şunları söyledi:
“Türkiye’nin çeşitli takımlarına transfer olan çocuklarımız var. Hepsi bu takımın yarattığı federasyonun sunduğu koşullar sayesinde oralara geldi. Bu federasyonda yetişen, bugünlerde Avrupa Tekerlekli Sandalye Basketbolu’nun yönetim kurulu üyesinden biri Kuzey Kıbrıs’tan giden Orçun Kamalı’dır. Buse Savaşkan gibi bizim de sporcumuz İbrahim Yavuz, Türkiye Milli Takımı ile olimpiyatlarda yer aldı, aynı zamanda Fenerbahçe takımında oynuyor. Murat Ekşi de Avrupa’da bir maçta en çok sayı atan sporcu seçildi. Bir maçta 50 sayı attı. Bunlar Türkiye’de çok ses getiren çocuklarımızdır.”
Akdeniz, KKTC de üniversite eğitimi alan Ordulu bir genci tekerlekli basketbol takımına dahil ettiklerini belirterek, “O çocuğumuz mezun olduktan sonra Ordu’ya döndüğünde bizden esinlenerek orada bir tekerlekli sandalye basketbol takımı kurdu. Bugün Ordu Takımı da Türkiye Süper Ligi’nde oynuyor” şeklinde konuştu.
“Avrupa kupalarında da varız”
Tekerlekli basketbol takımının Türkiye Süper Ligi’nde olduğu gibi Avrupa kupalarında da yer aldığını kaydeden Akdeniz, federasyonun ülkedeki engelli bireylere spor yaptırmanın ve onların hayatlarına dokunmanın yanı sıra ülkemizi temsil etme, uluslar arası alanda ülkemizin görülebilme olanaklarını da beraberinde getirdiğini kaydetti. Akdeniz, şöyle konuştu: “Türkiye ligi için maçlar bir hafta Türkiye’de, bir hafta da burada yapılıyor. İki haftada bir ülkemize 20-25 kişilik kafileler geliyor. Bu ülkeye spor turizmi de yapmış oluyoruz. Aynı zamanda Vakıflar Tekerli Sandalye Basketbol Takımımız 1-4 Mayıs 2025’te İtalya’nın Sardinya adasında gerçekleşecek olan kupaya katılacak. Geçmiş yıllarda da birçok Avrupa ülkesinde yer almıştık.
Kurduğumuz havalı tabanca takımı ile Türkiye üçüncülüğü elde ettik. Bu da büyük bir başarı. Tekerlekli sandalye basketbolu ve havalı tabanca takımı ile ülke dışında yarışıyoruz. Yol koşusu, yüzme ve masa tenisi branşları ise ülke bazında oldu. Onları da uluslararası alana açma noktasında ciddi çabalarımız var.”
